ХЭҮК-оос “Ноорог” медиагийн ажилчид дээр явуулсан хойшлуулшгүй ажиллагааны талаар гаргасан дүгнэлтээ танилцууллаа.

Энэ үеэр ХЭҮК-ын гишүүн Г.Нарантуяа, “Комисс мөрдөн шалгах ажиллагаа, шүүхийн шатанд байгаа болон хянан шийдвэрлэгдсэн эрүү, иргэн, захиргаа, зөрчлийн хэрэг, маргааны талаарх гомдол, мэдээллийг хүлээн авахгүй” гэсэн зохицуулалттай. Нөгөө талаар Үндсэн хууль, хууль, олон улсын гэрээгээр баталгаажсан аливаа хүний эрхийг хамгаалж ажиллах чиг үүрэгтэй.

Иймд бид хэрэг маргааны үндсэн асуудлаар дүгнэлт гаргахгүй. Энэ бол цагдаа мөрдөн шалгаж, прокурор хяналт тавьж, шүүгч шийдвэрлэх асуудал. Харин  шударгаар шүүлгэх эрх зэргийг нь хангахын тулд хэрэгт шууд оролцохгүйгээр, хөндлөнгийн хяналт тавьж, ажиллалаа” хэмээв.

Улмаар Кибер гэмт хэрэгтэй тэмцэх хэлтсээс “Ноорог”-ийн найман ажилтныг гуравдугаар сарын 17-18-ны хооронд хойшлуулшгүйгээр баривчилж, халдашгүй чөлөөт байх эрхийг зөрчсөн байж болзошгүй гэсэн гомодолд дүн шинжилгээ хийснээ танилцуулав.

ХЭҮК гурван төрлийн эрхийг зөрчсөн гэж үзжээ.

Нэг: Халдашгүй чөлөөт байх эрхийг зөрчсөн байна

Г.Нарантуяа “Дур мэдэн хэнийг ч нэгжих, мөрдөн мөшгих, эрх чөлөөг нь хязгаарлахыг хориглоно. Баривчлагдсан шалтгаан үндэслэлийг тухайн хүн, түүний гэр бүл, өмгөөлөгчид мэдэгдэнэ. Гэтэл энэ кейс дээр хойшлуулшгүй ажиллагаа явуулсан үндэслэл ойлгомжгүй,  ямар хэрэгт холбогдуулан шалгаж байгаа тухай мэдээллүүд зөрүүтэй байна.

ЭЦА-наас бидэнд тайлбар ирүүлэхдээ,”Гуравдугаар сарын 17-ны өдөр иргэн Н.О-гийн хуудсаас “Ноорог дандаа худал мэдээлэл явуулах юм. Худал мэдээллээс болж амиа хорлоход хүрээд байна” гэж мэдээлэл өгсөн нь хойшлуулшгүй ажиллагаа явуулах үндэслэл болсон гэжээ.

Мөн гуравдугаар сарын 18-ны 04.55 цагт, мөрдөгчийн 8686... дугаараас “Эрүүгийн хуулийн 19.9.1-ээр баривчлах зөвшөөрөл хүсэж байгаа юм байна. Яах вэ, У байна” гэж мессеж бичсэн нь баримтаар байна.

Тухайн найман иргэний хоёр нь 2024.09.26-наас хойш мөрийтэй тоглоом зохион байгуулах хэргүүдэд шалгагдаж байгаа. Харин энэ нь явуулсан хойшлуулшгүй ажиллагаатай шууд хамааралгүй байна.

Цагдаагийн байгууллагад ирүүлсэн гомдол мэдээллийн мөрөөр хойшлуулшгүй ажиллагаа явуулаагүй нь, ХЗДХ-ийн сайдын өгсөн мэдээлэл зэрэг нь зөрүүтэй байна.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд хойшлуулшгүй тохиолдол гэдгийг тодорхой заасан. Прокурорын зөвшөөрөлгүй явуулж болох бөгөөд прокурорт зөвхөн мэдэгдэнэ гэжээ. Тэгэхээр прокурорын зөвшөөрөлгүйгээр явуулахыг зөвшөөрсөн хэдий ч тодорхой хүрээ хязгаарт явуулах ёстой үйл ажиллагаа.

Ямар гэмт хэрэгт шалгагдаж байгаагаа мэдэхгүй байх нь түгшихэд хүргэх сөрөг үр дагавартай, хууль зүйн хамгаалалт авах, түүнд бэлтгэхэд саад болдог. Хойшлуулшгүй ажиллагааны үндэслэл маш тодорхой байх, хүрээ хязгаар нь үүссэн нөхцөл байдалд тохирсон байх шаардлагатай.

УЕПГ-аас хойшлуулшгүй ажиллагааг хүчинтэйд тооцсоноо илэрхийлсэн. Үндэслэлээ тайлбарлаагүй.

Хоёр: Үзэл бодлоо илэрхийлэх эрхийг хөндөж, мохоох эрсдэл үүсжээ

Тус компани болон саатуулагдсан иргэд нь ялгаварлан гадуурхалт хүүхэд хамгаалал орчны хүртээмжтэй байдал зэргээр контент хийж, ЗГ-ын үйл ажиллагаанд шүүмжлэлтэй ханддаг байна. Мөн О.У нь сэтгүүлч Б.Пүрэвтэй хийсэн ярилцлагадаа “Баримтат кино удахгүй нээлтээ хийнэ” гэж мэдэгдсэн. Чөлөөтэй, төрийн эрх мэдлийг шүүмжлэх эрх чөлөөг онцгойлон хамгаалдаг. Энэхүү эрхийг дээрх хойшлуулшгүй ажиллагааг тойрсон үйл явдал хөндөх эрсдэлтэй байна.

Гурав: Олон нийтийн мэдээлэл авах эрхийг хангаагүй

Олон нийтийн мэдээлэл авах эрх гэдэг нь үзэл бодлоо илэрхийлэх, төрийн үйл хэрэгт оролцох эрхийн суурь нөхцөл мөн. “Ноорог”-ийн найман ажилтанд холбогдох хойшлуулшгүй ажиллагааг ямар үндэслэлээр, хуулийн дагуу явагдсан эсэх зэрэг мэдээлэл зөрүүтэй, тодорхойгүй нь эргэлзээ төрүүлсэн. Бодитой, тодорхой, салаа утгагүй мэдээлэл авах олон нийтийн эрх хангагдаагүй байна” гэлээ.