Нүүрсний сонсгол тодотголтой Нотлох баримтыг шинжлэн судлах түр хорооны ажлын сүүлийн өдөр БНХАУ-ын “Hongkong hengde” компани болон “Эрдэнэс тавантолгой” ХК-ийн хооронд байгуулсан ЭТТ2022/518 дугаартай гэрээ буюу маш чухал баримтыг бусад нотлох баримтын хамт үерт урсчихсан гэх шалтгаанаар эргэж сөхөлгүй дурдаад өнгөрлөө. 

БОАЖ-ын сайд Б. Бат-Эрдэнэ “Уг гэрээг огт мэдэхгүй, 2022 оны 7-р сарын 25 өдөр Ерөнхий сайдын 90 дугаар захирамжаар байгуулагдсан ажлын хэсгийн анхны хурлаар хагас коксны гэрээтэй холбоотой асуудал анх удаа хөндсөн, гэтэл үүнээс 18 хоногийн өмнө буюу 2022 оны долоодугаар сарын 07-ны өдөр уг гэрээг байгуулчихсан байсан” гэсэн тайлбар өгсөн. Ингээд түр хорооны гишүүд уг гэрээ байгуулах санал гаргасан хүнийг ЗГХЭГ болон Орчны бохирдлыг бууруулах үндэсний хорооноос хайгаад олсонгүй. Үүнд эргэлзсэн би “Hongkong hengde” нэрээр google хайлтын систем дээр хайлт хийхэд уг компанитай холбоотой байж болох мэдээллийг ямар ч хэлээр хайгаад олсонгүй. Харин сэтгүүлч Б.Отгоны “ҮХЛИЙН ГЭРЭЭ” нэртэй 2023 оны 10 дугаар сарын 01-нд нийтлэгдсэн нийтлэлийг олж уншлаа. Уг нийтлэлд ЭТТ 2022/518 гэрээний агуулгыг бараг тусгачихсан байна. 

Нийтлэлд, “207 тэрбумаар шахмал түлш нийлүүлсэн БНХАУ-ын “Hongkong hengde” компани ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалантай холбоотой юу....Өмнөх жилийн наадмаар буюу 2022 оны долоодугаар сарын 9-нд “Эрдэнэс тавантолгой” ХК, БНХАУ-ын “Hongkong hengde” компани хооронд нэгэн ГЭРЭЭ хийгджээ. Хятадаас 400,000 тонн шахмал кокжсон түлш, 100,000 тонн нунтаг кокс импортоор авах, хариу төлбөрт нь “Эрдэнэс тавантолгой"-н лицензтэй талбайгаас түүхий нүүрс Хятадад нийлүүлэх агуулгатай. Энэ дагуу манай талаас 10.3 тн буюу 6,6 тэрбумын түүхий нүүрс Гашуунсухайтаар экспортолжээ. Хамгийн ноцтой нь, манайхан БНХАУ-ын “Hongkong hengde” компаний талаар ямар ч мэдээлэл байхгүй, гэрээ байгуулах үндэслэл журамгүй, техникийн болон эдийн засгийн тооцоо, харьцуулсан судалгаагүй, ямар ч тендер, сонгон шалгаруулалтгүй дээрх гэрээг хийжээ. “Hongkong hengde” компани нь Монголд бүртгэлтэй “Админерал” гэх компаниар дамжуулан "Эрдэнэс Тавантолгой", Орчны бохирдлыг бууруулах Үндэсний хороо зэрэг төрийн байгууллагуудтай харьцдаг. “Админерал” ХХК бол өнөөдөр “Эрдэнэс Тавантолгой” ХХК-ийн лицензтэй талбайгаас газар тастаж аваад нүүрс угаах үйлдвэр барьж буй Хятадын хөрөнгө оруулалттай компани. “Эрдэнэс тавантолгой” ХК зөвхөн энэ гэрээнээс гэхэд 207.5 тэрбум төгрөгийг алдагдал хүлээх болсон талаараа ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгаланд өөрт нь албан бичгээр мэдэгдэж байжээ” хэмээн дурджээ.

Нийтлэлийн эхэнд дурдсан он сар, БОАЖ-ын сайд Б. Бат-эрдэнийн тайлбар хоёрт 2 хоногийн зөрүү үүсэж байгааг та бүхэн анзаарч байгаа гэж найдаж байна. Ингээд нөгөө л google дээрээ “АДМИНЕРАЛ” гэсэн хайлт эхлүүлхэд Д.Амарбаясгалантай холбоотой мэдээлэл хөврөх нь тэр. Ямар ч байсан Ардын намын ГЕНСЕК АДМИНЕРАЛ нэртэй овоо босгож түүн дээр нь ганц нэг хэвлэлийнхэн суужээ. Уг нь гэрээ байгуулсан эзэн, гэрээ байгуулах санал гаргасан хүнийг хайгаад байгаа юм. 

Гэтэл Монгол Улсын Ерөнхийлөгч асан Ц.Элбэгдорж: “Сонсголын хууль амилж байгаа нь зөв. Гэхдээ нүүрсний сонсголоор нүглийн нүдийг хуурах нь буруу. Сонсгол “АН”-аар эхэлж, “Баясгалан”-тай үргэлжилж, “Амарбаясгалан”-тай жаргаж байх шиг” гэж жиргэж байхыг бодоход Гэрээний учрыг мэдээд л байх шиг. 

Удалгүй Хууль зүйн сайд асан Х.Тэмүүжин: “Нүүрсний шинэ түвшний хулгай АДМИНЕРАЛ гэх гарчиг дор болсон, далд эзэн нь “А” болох тухай яриа дуусаагүй яриа болсон уу” гэж жиргэж байх юм. Эдгээрээс дүгнэхэд, гэрээ байгуулсан эзэн, гэрээ байгуулах санал гаргасан хүн тодорхой болж байх шиг. Харин одоо үерт урсчихсан ГЭРЭЭ болон бусад НОТЛОХ БАРИМТ-ыг чинь олж өгнө өө, Хууль зүйн сайд аа...

                                                                                       Нийтлэлч: Б. Пүрэвдорж