“Нүүрсний” хянан шалгах түр хорооны нотлох баримтыг шинжлэх судлах нээлттэй сонсголд холбогдох хууль хяналтынхан ялангуяа АТГ, цагдаа, тагнуулын төлөөлөл хөндлөнгийн ажиглагчаар оролцож, гэмт хэргийн шинжтэй үйлдэл бүрд анхаарал хандуулж, шаардлагатайг мөрдөн шалгах үүрэг хүлээсэн. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч ч газрыг гадаадын иргэн, аж ахуйн нэгжид эзэмшүүлсэн асуудлыг шалгахыг чиглэл болгосон билээ. Үнэндээ хилээр хяналтгүй гарсан нүүрсний мөнгийг нийт хүн амдаа хуваавал нэг хүнд таван тэрбум, 428 сая, 571 мянга, 400 төгрөг ноогдож байгаа бөгөөд энэ боломжийг хэдхэн гэр бүл хувааж завшсан ноцтой баримт болоод улс төрийн хамаарал бүхий схем, сүлжээг сонсгол ил гаргасан юм.

Тиймдээ ч ноцтой хэргийн мөрөөр хууль хяналтынхан эхнээсээ орж, мөрдөн шалгахаар болж, зарим ажиллагааг ч эхлүүлжээ. Үүнд,

1. Эн тэргүүнд ҮСХ-ны дарга Б.Батдаваагийн эхнэр Ц.Амгалангийн үүсгэн байгуулж, эцсийн өмчлөгчөөр бүртгэлтэй компаниуд нь 2017 оноос хойш 430 удаа С зөвшөөрөл авч нэг сая тонн нүүрс тээвэрлэж хилээр гаргасан гэдгийг шинжээчдийн баримт, нотолгоогоор ил болгосон. Нэг үгээр бол, нэг сая тонн нүүрс буюу 450 тэрбум 384 сая төгрөгийн нүүрсийг гэр бүлээрээ нийлж хулгайлсан хэрэгт сэрдэгдээд байгаа юм.
2. УИХ-ын гишүүн А.Адъяасүрэн нь төрсөн эгч А.Аюушийн хамт БНХАУ-ын иргэдтэй хамтран нүүрс тээврийн долоон компани эзэмшиж ирсэн. Түүний хятадуудтай хамтран эзэмшдэг компаниуд болох

• “Дагалай шарга наян найм транс” ХХК нь 1954 тонн
• “Далангол” ХХК нь 2556 тонн -“Хишиг сайхан ундрах” ХХК нь 1021 тонн
• “Даалингийн хишиг тээвэр” ХХК нь 952 тонн -“Топ транспорт” ХХК нь 1405 тонн
• “Прайд транс” ХХК нь 427 тонн -“Ивээл сар транс” ХХК нь 340 тонныг гаалийн бүрдүүлэлтгүй гаргажээ.

УИХ-ын гишүүн болохоосоо өмнө "С" зөвшөөрөл авахын тулд авто тээврийн ажилтанг 100 мянган ам.доллараар авлигадаж байгаад үйлдэл дээрээ баригдсан. Эл хэрэгт нь хамаарал бүхий компаниуд нь их хэмжээний нүүрсийг хил, гаалийн хяналтгүй гаргасан байж болзошгүй хэрэгт давхар шалгах нөхцөл үүсчээ.

1. УИХ-ын гишүүн Б.Баттөмөрийн хүү Б.Батбаярын “Шинэст өргөө транс” ХХК нь 4363 тонн нүүрсийг гаалийн бүрдүүлэлтгүй гаргасан абримтыг ил болгосон.
2. Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын Засаг дарга Х.Нэхийт Ханбогд сумын газрыг гаднын иргэдэд нэг га-г нь нэг тэрбум төгрөгөөр зарсан байж болзошгүй ноцтой баримт илэрсэн тул эрүү үүсгэн шалгахаар болжээ. Мөн хуулийнхны нэгжлэгээр Х.Нэхийтийн гэрээс 12 кг алтан эдлэл гарч байсан удаатай.
3. "Тавантолгой түлш" ХХК-иас Зерован ХХК-д нийт найман удаагийн гүйлгээгээр 57.6 сая төгрөгийг шилжүүлсэн байх бөгөөд тус компанийн гүйцэтгэх захирал Б.Энхчулуун бэлэн мөнгөөр зарлагадаж, улмаар иргэн О.Ууганбаярын Төрийн банк дахь хадгаламжийн дансанд шилжүүлсэн байдаг. О.Ууганбаяр нь Тавантолгой тулш ХХК-ийн еренхий нягтлан бодогчоор ажиллаж байсан П.Амарцэцэгийн нөхөр болох нь УБЕГ-ын лавлагаагаар нотлогдсон.
4. “Тавантолгой түлш”-ийнхэн өөрсдийн хоёр ажилтны хувийн дансанд нийт дүнгээр 4.8 тэрбум төгрөгийг шилжүүлжээ. “Тавантолгой түлш” ХХК-ийн зүүн үйлдвэрийн ерөнхий инженер О.Жавлан, Худалдан авалтын мэргэжилтэн Тулгабат нарт тоног төхөөрөмж, ажлын хөлс, томилолт, гаалийн бүрдүүлэлт зэрэг утгаар нийтдээ 4.8 тэрбум төгрөгийг хувийнхаа дансанд шилжүүлж авчээ. Үүнийг нь шалгаад үзэхэд дээрх хоёр ажилтан мөнгөний тодорхой хувийг хувьдаа ашигласан болохыг тогтоосон байна.
5. НИТХ-ын дарга Ж.Батбаясгалан "Тавантолгой түлш" ХХК-ийн ТУЗ-ийн даргаар ажиллаж байхдаа 2018-2023 оны хооронд өөрийгөө 64 сая төгрөгөөр шагнаж, урамшуулсан баримт ил боллоо. Түүнчлэн УИХ-ын гишүүн асан Т.Бадамжунайн охин Б.Оюунбилэгтэй хамтарч “Алтанхот” ББСБ-ыг байгуулсан мэдээлэл ил гарлаа. Уг ББСБ-аар мөнгө угаадаг байж болзошгүй байгаа аж. Уг хэргийг АТГ хараандаа авч, мөрдөн шалгахаар болсон байна.
6. "Тавантолгой түлш" ХХК-ийн ТУЗ-ийн гишүүн Л.Одхүү нь өөрийн хамаарал бүхий компани болох "СБМ Хангай" ХХК-иараа дамжуулж "Тавантолгой түлш" ХХК-д шуудай нийлүүлэх замаар 19.6 тэрбум төгрөгийн гэрээ байгуулсан байна. Мөн Л.Одхүү нь 124 сая төгрөгийг урамшуулал нэрээр өөртөө авчээ.
7. Тавантолгой түлш компанийн ТУЗ-ийн 30 орчим гишүүн доод тал нь 3,7 сая, дээд тал нь 124 сая төгрөгийн гээд нийт 1,1 тэрбум төгрөгийг өөрсдөдөө урамшуулал болгон авчээ. Хэний гарын үсгээр улсын төсвийн ийм их хэмжээний мөнгийг нэгэндээ тал засаж олгосон явдлыг шат шатанд нь шалгаж, буруутай албан тушаалтанд хариуцлага тооцохоор яригдаж эхлээд байна.

Энэ мэтчилэн “Нүүрсний”сонсголоор нийтэд ил болсон баримт нотолгоог хууль, хүчний байгууллагууд мухарлан шалгахаар болж байна.